(c) Thinkstock
Met toenemende verbijstering stel ik vast dat steeds meer halve waarheden in de discussie rond het energiepact sluipen.
Een argument dat vaak terugkomt is dat kernenergie en hernieuwbare energie niet verenigbaar zijn. Zoals Geert Noels deze week nog terecht opmerkte in het programma De Afspraak op de VRT, stoten kerncentrales amper CO2 uit, ongeveer even weinig als hernieuwbare energie. Ik lees letterlijk op de website van het klimaatagentschap: 'The life cycle GHG emissions per kWh from nuclear power plants are two orders of magnitude lower than those of fossil-fueled electricity generation and comparable to most renewables'. (Volgens het internationaal klimaatpanel IPCC stoten kerncentrales gemiddeld 12 gram CO2 uit per kWh, windmolenparken 11g/kWh en zonnepanelen 27 g/kWh. Gascentrales daarentegen stoten 490 g/kWh uit, en steenkoolcentrales zelfs 820 g/kWh.)
Kerncentrales kan je dus als goed voor het klimaat beschouwen, even goed als hernieuwbare energie, en veel beter dan gascentrales. In 2015 lagen zes landen op schema om de IPCC doelstelling van 80% uitstootvrije elektriciteit te halen. Van deze zes beste leerlingen doen er vier dit door een combinatie van kernenergie en hernieuwbare energie, namelijk Frankrijk, Brazilië, Zweden en Zwitserland.
Meer en meer verwart men doelbewust klimaatmaatregelen en de kernuitstap. In het parlement slaagde Kristof Calvo (Groen) er zelfs in om het klimaatverhaal van de Franse president Emmanuel Macron aan te grijpen als reden om de kerncentrales te sluiten. Het ene heeft niets met het andere te maken. Indien we in 2025 alle reactoren sluiten zouden we volgens de studie van professor Johan Albrecht tegen 2030 48% tot zelfs 78% meer CO2 kunnen uitstoten dan wanneer we de twee jongste reactoren uit 1985 met 10 jaar verlengen. Die twee centrales kunnen dan zonder problemen draaien terwijl de gascentrales zorgen voor het opvangen van de wisselende productie van zon en wind. Overigens zal volgens de studie van Elia deze piste tijdens de 10 overgangsjaren aan de burger 600 miljoen euro per jaar besparen. Zo zorgt de combinatie hernieuwbaar-nucleair-gas voor een oplossing die duurzamer, goedkoper en betrouwbaarder is dan de combinatie hernieuwbaar-gas.
Meer invoer van vuile energie uit de buurlanden
En hoewel Calvo president Macron prijst op twitter, vergeet hij netjes dat Macron de geplande afbouw van kernenergie terugdraait in het belang van het klimaat. Als de prioriteit is om minder CO2 uit te stoten, maakt de kernuitstap het bijzonder moeilijk om de immens belangrijke klimaatdoelstellingen van Parijs te halen.
De volledige kernuitstap zal ook leiden tot meer invoer van vuile energie uit de buurlanden (lees: kolenproductie uit Duitsland en Nederland, niet toevallig twee landen die sterk lobbyen voor de kernuitstap). Die Duitse steenkoolcentrales leiden volgens het wereldnatuurfonds WWF overigens ook tot duizenden vroegtijdige overlijdens, 2.490 in 2013 volgens het WWF. In België stierven dat jaar 510 mensen door vuile lucht van steenkoolcentrales, waarvan 270 door lucht uit Duitsland. Het idee dat deze steenkoolcentrales er vanzelf op korte termijn wel zullen uitgaan is een illusie, met een Europese CO2-prijs die nog steeds onder de € 8 staat, een fractie van wat nodig is om steenkool duur genoeg te maken en om gascentrales concurrentiëler te maken.
De antinucleaire lobby gaat ervan uit dat Duitsland haar zeer vervuilende bruin - en steenkoolcentrales op korte termijn zal sluiten, maar de Duitsers zelf lijken in de huidige regeringsonderhandelingen zich echt niet meer te haasten, vooral omdat die sector veel mensen tewerkstelt. In die regeringsonderhandelingen heeft Duitsland ook haar klimaatambitie om de CO2-uitstoot tegen 2020 met 40% te verlagen, laten vallen, omdat die doelstelling niet meer haalbaar is. Sinds het begin van de kernuitstap in Duitsland in 2011, is de CO2-reductie daar immers volledig stilgevallen. Tot 2009 presteerde Duitsland zeer sterk op klimaatvlak, met een scherpe jaarlijkse daling van de CO2-uitstoot. Welnu, Duitsland stootte in 2016 bijna exact evenveel CO2 uit als in 2009. Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat Duitsland zonder kernuitstap haar klimaatdoelstelling van 40% gemakkelijk had gehaald.
En dat is ook volgens N-VA de essentie: De 'groene' breuklijn van 'nucleair versus hernieuwbaar' is puur bedrog. Iedereen die oprecht met het klimaat inzit kent de echte breuklijn: Energie zonder CO2 (kernenergie en hernieuwbaar) versus fossiele brandstoffen (dus ook gas). Als je kijkt naar de recente cijfers van Elia, van 10 januari, dan was kernenergie goed voor 57% van elektriciteitsproductie, fossiel 28,43% en zon, wind en water voor 10,4%. Kijk je echter naar de CO2-uitstoot, dan was de uitstoot van kernenergie 4,34%, de uitstoot van fossiele brandstoffen (dus vooral de gascentrales) 88,13%, en die van zon, wind en water 1,75%.
Buiten België lijkt men steeds meer tot het besef te komen dat kernenergie een sterk instrument is in de strijd tegen de klimaatopwarming. Zo heeft men ook in Zweden berekend dat de vervanging van nucleaire energie door wind en gas tot een sterke stijging van de CO2-uitstoot leidt. Momenteel worden er in de wereld meer dan 50 nieuwe kernreactors gebouwd, en zijn er 160 reactors zijn gepland of besteld. Deze nieuwe reactors die wereldwijd worden gebouwd zullen een belangrijke bijdrage leveren in de strijd tegen de klimaatopwarming door de productie van CO2-arme energie, vooral in groeilanden zoals China en India waar zij vuile steenkoolcentrales vervangen.
De energiediscussie wordt veel te sterk gehuld in ideologische rookgordijnen. Het verhaal van de zogenaamde 'Energiewende' zou ons moeten leren dat dit enkel leidt tot slechte beslissingen. Ik wil hierbij nogmaals iedereen oproepen om het debat correct te voeren, met een gezonde focus op het noodzakelijke evenwicht tussen de criteria duurzaamheid, betaalbaarheid en betrouwbaarheid. Enkel zo kunnen we tot een beslissing komen die hopelijk zowel ons welzijn en onze welvaart zal beschermen. Laat ons geen Russische roulette spelen met onze energietoekomst, economie en bovenal de bewoonbaarheid van deze planeet voor mens en dier. Ik wacht (en hoop nog steeds) op het begin van een eerlijk debat.
